Puur! op reis naar Champagne Champagne, Grand Est, Frankrijk

Toen ik m’n reisverslag aan het schrijven was over biologische wijnhuizen in de Spaanse Penedès, kwam ik op het idee om ook te schrijven over een andere regio, die minstens zo beroemd is om haar bubbels. Je raadt ’t al, ik heb het over de Champagne. We bezoeken drie Champagnehuizen. En dan natuurlijk de meest pure champagne. Biologisch of zelfs bio dynamisch. En ook leren we welke duurzame champagne er nog meer is.

We overnachten op drie verschillende plekken, waaronder in een ecolodge op het water. Plantaardig uit eten is nog een uitdaging in de Champagnestreek, maar toch hebben we een paar restaurants gevonden waar dit in ieder geval een optie is. Laat je inspireren door ons verslag. Ik hoop dat het je uitnodigt om de mooie regio Grand Est zelf te bezoeken. Lees je mee met Puur! op reis naar Champagne?

Puur! op reis naar Champagne

1. Biologisch dynamische Champagne Erick Schreiber

Al in 1990 startte Erick Schreiber met het maken van biologisch-dynamische champagne. In het plaatsje Courteron kun je terecht voor een proeverij. Bijzonder is de combinatie waarbij je eerst een fietstocht van anderhalf uur maakt langs de wijngaarden en vervolgens afsluit met het proeven van Champagne. Gelukkig op een electrische mountainbike want het is in dit gebied behoorlijk heuvelachtig.

Erick laat ons onderweg het verschil zien tussen de conventionele en de bio-dynamische manier van champagne maken. Bij de BD-manier zie je bloemen en insecten, zoals vlinders, in de wijngaard. Ook laat hij het verschil zien (en ruiken!) tussen een hand met aarde die hij uit twee tegenover elkaar liggende wijngaarden haalt. De bespoten grond ruik je vrijwel niet, terwijl de onbespoten grond een sterke aardse geur heeft en vol leven zit.

Bij terugkomst is het tijd voor de proeverij. Samen met zijn zoon Gaël presenteert Erick zes champagnes. En wij proeven maar al te graag. Welke onze favoriet is? De Essentiel extra brut. Droog met een pure smaak. Tijdens de proeverij leren we dat welke champagne je voorkeur heeft, vooral afhankelijk is van het moment. Zo heeft een drie jaar gerijpte vintage champagne meer tijd nodig om van te genieten.

Verder proeven we een Blanc de blancs: deze is (meestal) gemaakt van 100% chardonnay-druiven. Klassiek voor deze regio. De Blanc de Gris, is voor champagne een bijzondere combinatie van pinot blanc en pinot gris. De Astral is zonder sulfiet gemaakt. Eigenlijk dus een Vin naturel, maar zo noemen de Schreibers de champagne liever niet omdat de reputatie van Vin naturel volgens hen discutabel is. Kwalitatief zijn ze nog niet altijd even goed. Ook al komt hier gelukkig wel verandering in. Zelf heb ik het idee dat in restaurants in Nederland, het juist hip is om natuurwijn op je kaart te presenteren. We praten over astronomie en astrologie en de verschillen. Interessant zijn ze allebei, daar zijn we het over eens.

De proeverij bij Erick Schreiber, met of zonder fietstocht, is een absolute aanrader als je in de Champagne bent. Net als het kopen van een paar bijzondere flessen om thuis van na te genieten. Je boekt je bezoek vooraf via e-mail. Alle info vind je op de website.

champagne-schreiber.fr

2. Duurzame champagne Wirtz

Angéline neemt ons in haar busje mee naar de wijngaard. Het is de tweede helft van september en de zon schijnt. Oogsttijd. Vandaag is er een team van vijftien plukkers bezig met het oogsten van de chardonnay-druiven. Terug bij het champagnehuis proeven we, samen met Angéline en haar partner Pascal, vier van de Wirz champagnes:

• Cuvée Le Merger Extra Brut – 100% chardonnay
• Cuvée Le Duo Extra Brut Millésimé* 2019 – 100% chardonnay
• Cuvée Éphémère Extra Brut Assemblage – 2/3e chardonnay – 1/3e pinot noir
• Cuvée I love you Extra Brut – 100% pinot noir

*Champagne Millésimé staat voor champagne die wordt gemaakt van druiven die afkomstig zijn uit één specifiek oogstjaar. Deze champagne wordt alleen gemaakt in jaren waarin de druiven van uitzonderlijk hoge kwaliteit zijn. Dit type champagne rijpt vaak langer dan standaard champagne, waardoor deze complexer van smaak kan zijn.

Op de etiketten van Champagnehuis Wirz staat Les raisins sont issus d’une viticulture VDC (Viticulture Durable en Champagne). Dat betekent vast iets als duurzame wijnbouw? Pascal legt uit dat het wil zeggen dat de druiven duurzamer zijn geteeld dan conventioneel. Minder pesticiden dus, maar wel meer dan bij biologische of bio dynamische teelt. Een stap in de goede richting dus.

De drie pijlers van duurzame wijnbouw in de Champagne zijn:

1. Milieu: Vermindering van chemische middelen zoals pesticiden en kunstmest, bevordering van biodiversiteit en verantwoord waterbeheer.
2. Sociaal: Het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en het welzijn van degenen die in de wijngaarden werken.
3. Economie: Het waarborgen van de economische levensvatbaarheid van wijnboeren door duurzame praktijken op lange termijn in te voeren.

Een andere certificering die in de Champagne wordt gebruikt is Haute Valeur Environnementale (HVE).

Overnachten in een van de zes gîtes kan ook bij champagnehuis Wirz. Wil je je aanmelden voor een proeverij of de mogelijkheden weten voor een overnachting? Neem dan een kijkje op de website.

champagne-wirtz.fr

3. Biologische champagne Cuillier

Net onder Reims bezoeken we ons tweede biologische champagnehuis. Emeline de Sloovere en Vincent Cuillier zetten zich als stel in voor milieuvriendelijke, biologische wijnbouw. Dit doen ze vanuit hun beide families met twee verschillende Champagnehuizen: De Sloovere-Pienne bestaat al vijf generaties en is van Emeline en haar moeder Chantal enerzijds. En anderzijds maakt Vincent Cuillier champagne onder zijn naam. Voor de rijping maken ze naast vaten van inox en eikenhout, ook gebruik van een betonnen bol van 1500 liter. Dat heeft als voordeel dat het proces zeer stabiel verloopt omdat beton minder invloed van buitenaf opneemt.

Vincent experimenteert met agroforestry. Deze landbouwtechniek wordt steeds populairder in de wijnbouw vanwege de voordelen: voor duurzaamheid en de veerkracht van wijngaarden bij veranderende klimaatomstandigheden. Vincent legt uit dat er tussen de druivenstruiken twee rijen met bomen komen te staan. Dit bevordert de biodiversiteit en zorgt voor meer vochtbalans in de grond. De wijn l’Arbre, die we proeven, is hiernaar vernoemd.

Biologische champagne proeverij bij Vincent Cuillier:

• Psyché Extra Brut – Emeline De Sloovere
• L’Arbre Vintage Brut Nature* – Vincent Cuillier
• Vintage 2013 Extra Brut – Vincent Cuillier. Deze laatste is onze favoriet: een op hout gerijpte Champagne, die de smaakpapillen streelt.

* Brut Nature betekent zonder toegevoegde suikers na de tweede gisting in de fles. Omdat er geen extra suiker wordt toegevoegd, is de smaak puur en ongefilterd.

Wat is Vincent zijn volgende plan? Hij wil een totaalbeleving creëren voor gasten. Champagne proeven, eten en slapen. Zo bieden ze, hopelijk vanaf volgend jaar, een Chambres d’Hôtes-formule aan.

champagne-cuillier.fr

Reel op Instagram @puuruiteten

Check de Reel op Instagram @puuruiteten.

Puur! uit eten in de Champagnestreek

In het mooie middeleeuwse stadje Troyes maken we een wandeling door het centrum. Met een grote collectie van zestiende eeuwse vakwerkpanden, les maisons à pans de bois, is de sfeer hier gemoedelijk. Op een plein maken we een filmpje van in kleur verlichte panden bij bar-restaurant Le chat noir. Zeker een aanrader om Troyes te bezoeken en te blijven overnachten.

Restaurant Le Végétal in Troyes

Bij restaurant Le Végétal in de Ruelle des Chats verrassen ze ons met een plantaardig menu, formule les yeux fermés noemen ze dat hier. Het vegetarische menu kan makkelijk worden aangepast naar een plantaardig diner. Pompoen-kokossoep, paddenstoelen, een noedelgerecht met ui en wortel in julienne en een tartelette met druiven en sorbetijs. Vanzelfsprekend met een goed glas champagne.

De volgende dag rijden we, na het ontbijt, naar Macey om te gaan wandelen. Lekker het groen in. Een welkome en gezonde afwisseling tussen al dat wijn en spijs proeven. Je kiest uit een wandelroute van zeven of dertien kilometer.

Lunch bij Kantinetik in Troyes

Kantinetik is een vega(n) eethuis dat toegankelijk is voor iedereen. Voor de lunch kies je uit twee voorgerechten en twee hoofdgerechten en een dessert voor slechts € 19. De chef haalt haar ingrediënten zoveel mogelijk uit de regio van Troyes. De wortel en ui in de wraps zijn biologisch. Kantinetik werkt samen met Bocaloca, een lokale, sociale onderneming die geredde groenten in haar producten verwerkt. Niet alleen vermindert Bocaloca zo voedselverspilling, ze werken ook met mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. Het dessert van onze driegangen lunch, bananenbrood, nemen we mee in een doggybag. Lekker voor onderweg.

Kitsch Café in Epernay

In 2021 heeft Charlotte na een barista cursus gevolgd te hebben, Kitsch Café geopend. Toen het eerste koffietentje van Epernay. Charlotte verdiept zich steeds meer in specialty coffees en het zelf roosteren van de bonen. Haar nieuwste biologische koffie komt uit Mexico. Amy, haar compagnon, bakt de heerlijke taarten zelf. Koffie, taart… en ook voor een eenvoudige plantaardige lunch ga je naar deze kleurrijke en gezellige dagzaak. We eten een salade met rijst, gegrilde paprika, mais en kikkererwten. En toe een overheerlijke, plantaardige brownie.

3x overnachten in de Champagnestreek

1. Ecolodge Domaine de Neuville

Op een prachtig landgoed van twaalf hectaren logeren we in een ecolodge omgeven door water. De Odacieuse is een drijvende ecologisch verantwoorde accommodatie van zo’n dertig vierkante meter en nog eens een terras van twintig meter. Een luxe tiny house op het water eigenlijk. Met een rustgevend uitzicht, midden in de natuur. Een koppel zwarte zwanen zwemt voorbij. Verder zie je vissen en eenden. En heel veel groen.

Wil je graag dat het avondeten voor je klaarstaat in de koelkast? Of dat je ontbijt in een mand ’s ochtends in je ecolodge wordt gebracht? Alles kan, als je dat vooraf reserveert.

2. Bed & breakfast Au fil de Troyes

Zoals we hierboven al schreven is het authentieke stadje Troyes een aanrader om te overnachten. Gastheer Alain heet ons gastvrij welkom in zijn bed en breakfast Au fil de Troyes. Een aanrader om te logeren. Binnen tien minuten wandel je naar het historische centrum van Troyes.

3. Loisium Hotel Spa & Wine

Hotel Loisium in Mutigny is een spa en wijn hotel van de gelijknamige hotelgroep uit Oostenrijk. Op dit moment zijn er drie hotels: in Kamptal en Ehrenhausen, allebei in Oostenrijk. En de nieuwste waar wij logeren in de Champagnestreek, zo’n 30 kilometer van Reims. Chef Antoine Madeleine kookt het liefst met ingrediënten van dichtbij. Zo komen de Heirloom tomaten in de salade van 7.1 kilometer afstand, lezen we op de menukaart.

Het voorgerecht is een courgette, gevuld met kaviaar van courgette met kurkuma, olijven, citroen en basilicum. Lekker op smaak gebracht met kurkuma.Daarbij drinken we een glas champagne van het huis. Op de uitgebreide wijnkaart staat ook een ‘Grande cuvée 169 ème édition’ van wijnhuis Krug met een prijskaartje van € 1.145. Maar dan krijg je wel een dubbele portie, want het is een magnum.

Helaas gaat het bij het hoofdgerecht mis, want er blijkt toch kaas in onze gerechten te zitten. Plantaardig uit eten is helaas nog niet vanzelfsprekend in de Champagnestreek maar we hebben goede hoop dat dit in de nabije toekomst ook hier verbetert. Mooie groentegerechten laten zich tenslotte graag combineren met een goed glas champagne in een food pairing.

Wat te doen in de Champagne?

• Bezoek het kattencafé in Troyes. Als je net als ik op reis je eigen kat(ten) mist, is het fijn om deze pluizige viervoeters te kunnen knuffelen. In dit kattencafé kun je ze ook adopteren.
• Pressoria: is een museum dat je meeneemt op een interactieve reis door de champagne. Je bevindt je in het oude perscentrum van wijnhuis Pommery in Ay-Champagne. Een reis door het hart van de champagne met al je zintuigen. Hier zie, ruik, hoor, proef, voel en beleef je het verhaal achter de beroemde bubbels. We sluiten de tour af op het dakterras, met een proeverij met uitzicht over de wijngaarden van Moët & Chandon.
• Wandeling ‘Le Sentier du Vigneron’. We starten bij de Mairie Ecole, vlakbij ons wijn en spa hotel in het plaatsje Mutigny. Gids Francois neemt ons mee met een groepswandeling. Hij vertelt enthousiast over de oogst van de druiven en de wijnbouw terwijl we wandelen door een heuvelachtig gebied met druivenranken en uitzicht op Epernay. Daarna genieten we van (voorlopig) de allerlaatste champagne proeverij. We komen graag terug in de Champagnestreek!

Jeannette deelt haar ervaringen waar je pure chamagne drinkt graag met winelife.nl.

6x vega en vegan uit eten in Lille

Op onze terugreis vanuit Zuid-Spanje reizen we met de trein naar Lille voor een laatste stop voordat we weer thuis zijn. De hogesnelheidstrein is vanuit Lyon Part Dieu in een kleine 3,5 uur op station Lille Europe. In Lille gaan we op zoek naar restaurants waar je lekker en gezond plantaardig eet met groente in de hoofdrol. Met een gezond vers sapje of een glas biologische of natuurwijn die uitstekend past bij de heerlijke groentegerechten. Reis je mee met onze zes vega en vegan uit eten tips in Lille?

Nog meer culinaire reistips van Puur! uit eten in Frankrijk vind je hier.

3x biologische wijnhuizen in de Penedès

Biologische wijnhuizen in de Penedès bezoeken, dat stond al vele jaren op mijn verlanglijstje. Dit Catalaanse wijngebied is vooral bekend om haar cava. We ontdekken dat er ook heerlijke witte, rosé en rode wijnen worden gemaakt. Een aantal wijnhuizen werkt al jaren biologisch of zelfs biologisch-dynamisch. En ook natuurwijnen ontbreken niet in dit duurzame rijtje met heerlijke wijn.

Check alle culinaire reisverhalen met lokaal en biologisch eten en drinken op puuruiteten.nl/reizen.

Meer Puur! uit eten

• Schrijf je in voor de maandelijkse Puur! nieuwsbrief
• Download jouw gratis Puur! plantaardig recepten e-book
• Check restaurants waar je biologisch eet in Nederland
• 5x overnachten in een hotel met biologisch ontbijt
• 6x pure restaurants in het bos